Het was natuurlijk al bekend dat de Heinis een prachtig gebied is ongeacht het seizoen, maar ook in de winter is het genieten. Te zien op deze prachtige foto’s van rijp en mist bij een prachtige zonsopkomst ingezonden door een van onze leden.
Al weer enkele jaren geleden, op zaterdag 20 februari 2021, heeft de werkgroep Natuur op Noord samen met tientallen enthousiaste vrijwilligers en met Brabants Landschap, hoofdbeheerder van het gebied, een struweelhaag aan de Bruistensingel, Heiniszijde aangeplant. Zie luchtfoto. Het ging om een lengte van 950 meter op een strook van 5 meter breed en een vijftiental soorten zogeheten bosplantsoen.
We schreven toen: “Achterliggende gedachte is dat door extra aanplant van een grote diversiteit aan struweelsoorten de insecten-, vogel- en kleine zoogdierenpopulatie er een aardig leefgebied bij krijgt. Genoemde dieren staan in deze tijd meer en meer onder druk, door het verdwijnen van geschikt leefgebied, door overdoses nutriënten (stikstof, fosfaat), vervuiling en klimaatverandering. Wij willen daar op kleine schaal in een kostbaar gebied als de Heinis iets aan doen. Al beseffen we dat daar veel meer voor nodig is.
We menen dat ook de passerende wandelaar er bovendien een mooiere en rijkere omgeving door krijgt.”
Inmiddels zijn we bijna vier jaar verder (eind december 2024) en is gebleken dat een aanzienlijk deel van de aanplant het niet heeft gehaald en vervanging (inboet) behoeft. Naar ons inzicht is de uitval van de boompjes te wijten aan de aanhoudende droogte van twee opeenvolgende zomers, waardoor deze een slechte start hebben gekend.
Maar daar hebben we nu dus iets aan gedaan.
Op zaterdag 14 december hebben we de struweelhaag weer aangevuld met nieuwe boompjes, zo’n tweeduizend. Het karwei was niet af, maar zal de komende weken afgerond worden door Brabants Landschap.
Voor de aanplant hebben we veel vrijwilligers mogen inzetten. Het was een grijze en mottige dag, maar hij verliep in opperbeste stemming met koffie, thee en koek. Werkgroep Natuur op Noord, Brabants Landschap én de natuur bedankt iedereen die aan deze klus in de open lucht heeft bijgedragen.
Gelukkig hebben we ook de foto’s nog 😉
Het geheel is gecoördineerd door Brabants Landschap en Werkgroep Natuur op Noord.
Op 9 november 2024 organiseerden de GroenDoen- ers van De Rompert een vogeltjesdag in het Rompertpark. De nestkastjes voor de kool- en pimpelmeesjes zijn stuk voor stuk bekeken. Ze waren allemaal intensief gebruikt en ze zijn weer keurig schoongemaakt. Ook de spechtenkast toonde sporen van gebruik, maar een nestje is er niet in aangetroffen.
Overwinterende vogeltjes kunnen de schoongemaakte mezenkastjes in het najaar en de winter gebruiken als schuilplaats én in het voorjaar kunnen de mezen er weer volop nestjes gaan maken.
We hebben heel veel geleerd van Guus, de vogelgids van IVN die écht heel veel over alle soorten vogeltjes, de nestkastjes en alles wat er aan groen en leven in het Rompertpark te zien is, wist te vertellen. Dankjewel Guus!!!
Na de kastjes-klussen zijn er onder het genot van koffie, thee en wat lekkers volop plannen gemaakt voor de gesignaleerde ijsvogels, en voor nestkastjes voor andere vogeltjes dan de mezen.
Tijdens een wandeling door de Heinis heb je grote kans het geluid van de groene specht te horen. Een lange lachende of beetje hinnikende roep waarmee met een beetje geluk de vogel ook nog eens te zien is.
Stichting Natuur op Noord ’s-Hertogenbosch organiseerde op 18 mei jl. haar tweede
Heinisdag, een nog jonge -tweejaarlijkse- traditie. Hiermee wil de stichting bereiken dat de Heinis als groene long van onze buurt en als wandel- en natuurgebied meer zorg en aandacht krijgt. Het unieke restant dijkgebied dat ooit deel uitmaakte van de Linie van Frederik Hendrik voor zijn verovering van de stad ’s-Hertogenbosch in 1629 staat onder druk vanwege klimaatverandering, een teveel aan stikstof in het milieu, verlies van aansluiting bij natuurgebieden in de omgeving door toenemende versnippering van het landschap en daardoor verlies van biodiversiteit. Kortom, hier vraagt de stichting aandacht voor en hierover gaat ze in gesprek met Brabants Landschap, beheerder van de Heinis.
De Heinisdag is een mooie gelegenheid voor omwonenden om wat nader met het gebied kennis te maken.
Op en vanaf het speelveld aan Herven/Eerste Hervendreef vonden de diverse activiteiten plaats en stonden er verschillende kraampjes met informatie over de natuur en over de Heinis in het bijzonder. Het programma dat we hadden aangekondigd trok velen op deze zonnige dag naar het speelveld. Het viel op dat er veel ouders met heel jonge kinderen langskwamen. We hadden dan ook voor de jonge natuurvorsers in wording een leuk programma voorbereid: boekweit zaaien in de Tibosch-akker, pannenkoeken (geleverd door d’n Boerderij) eten, imkerpakjes aantrekken om naar de bijen van twee imkers uit de buurt te luisteren en vooral te kijken en honing te proeven, en er waren ontdek- en doespelletjes in de natuur, speciaal voor kinderen ontwikkeld.
Er werd zelfs muziek gemaakt door twee fluitisten, bij de Redoute, een voormalig vestigingswerk uit de 19de eeuw.
De volwassenen kregen door leden van IVN twee excursies voorgeschoteld dwars door de Heinis, met interessante historische informatie, maar natuurlijk ook over de (veranderende) biodiversiteit binnen het gebied. Ook bood een tuinlid van Volkstuinvereniging Pastoor Barten, gelegen op de Heinis, twee rondleidingen door het volkstuingebied van 4 hectare.
Het was opvallend hoeveel ouders met kinderen uit de kersverse buurt Carolus kwamen opdraven. Dat geeft de burger moed, want jong geleerd …… En de reacties van de bezoekers waren erg positief. Voor herhaling vatbaar, zo klonk unaniem. In 2026 hopen we er weer te zijn, met weer leuke activiteiten in de open natuur, zo vlak bij huis.
Deze dag werd gedragen door Brabants Landschap, Stichting Het Groene Woud, restaurant d’n Boerderij, IVN en vele vrijwilligers van Natuur op Noord.
Op onze website https://www.natuuropnoord.nl vindt u meer informatie over onze stichting. U kunt ons voor vragen of opmerkingen ook mailen: info@natuuropnoord.nl
Maurits Tax
Natuurgebied De Heinis heeft nieuwe bewoners. De sporen waren al eerder gezien maar nu is de bever ook gezien. Rustig zwemmend in een van de wielen liet de bever zich goed bekijken, en dat midden in de stad!
Beelden door een van de leden van Stichting Natuur Op Noord
De afgelopen jaren zijn er 20 mezenkastjes in de Rompert opgehangen. Een groot gedeelte hangt in het Rompertpark, maar ook enkele daarbuiten, wat meer tussen de woonhuizen. De kastjes zijn geschonken door de gemeente, een groot aantal is door kinderen geschilderd en eind 2022 met een grote groep buurtbewoners en de kinderen opgehangen.
Begin december trok een kleine stoet buurtbewoners gewapend met ladders, schroefmachines en schoonmaakmateriaal door de Rompert om de nestkastjes leeg te maken zodat de mezen ze in de winter als schuilplek kunnen benutten en in het voorjaar weer van een nieuw nestje kunnen voorzien.
Het schoonmaken van de kastjes lijkt een beetje op kadootjes uitpakken, je weet nooit wat je aantreft. Dit jaar zijn we wel erg positief verast. 80 % van de kastjes was gebruikt! Één kastje is ‘gekraakt’ door een specht. De opening was flink verbreed en het kastje is hierdoor onbruikbaar geworden voor mezen. Voor de specht zelf hangt er overigens een mooie spechtenkast in het park. Die was ongebruikt, hoewel er wel door een specht aan gewerkt was! Er waren flink wat haksporen op de spechtenkast te zien, maar het lijkt erop dat hij uiteindelijk voor het dunnere hout van het mezenkastje heeft gekozen.
In de meeste kastjes zaten mooie, zorgvuldig gemaakte nestjes, die op 2 na ook weer leeg waren. Het lijkt er dus op dat de mezenkastjes in de Rompert door de gevleugelde vriendjes erg worden gewaardeerd.
We spelen met plannen voor nestkastjes voor andere vogelsoorten zoals merels en om volgend jaar nieuwe kastjes op te hangen, die wat beter bestand zijn tegen het weer.
Iedereen is welkom om aan te sluiten bij deze groep vrijwilligers die zich inzetten voor het groen in de Rompert.
Één van de initiatieven voor vergroening van buurbewoners uit De Rompert, is de buurttuin Het Noorder(kunst)Licht. Het is een oude lagere school waarvan we het ernstig verwaarloosde terrein, de betegelde speelplaats, in 2022 hebben aangepakt. Er zijn duizenden tegels gelicht en opgestapeld om borders te vormen.
Een vaste club vrijwilligers is doorlopend bezig om het terrein om te toveren tot een buurttuin. Alles om de boel te vergroenen én de biodiversiteit te vergroten. En met succes! Waar het eerst een versteende verwaarloosde bende was, is er nu een groene oase ontstaan die frequent wordt bezocht door vogels, egels én uiteraard bewoners. Die laatste genieten volop van al het moois, en van de gezellige sfeer waarin er maandelijks een ochtend in de tuin wordt gewerkt.
Kom gerust eens kijken op de 4e zondag van de maand, zo rond 10.00 uur, of neem contact op per mail: info(at)natuuropnoord.nl
1. Zoek een paar medestanders uit dezelfde straat/brandgang
2. Bedenk, hoeveel tegels je wilt wippen en waar.
3. Informeer omwonenden en vraag om instemming/ toestemming waar nodig.
4. Reken uit wat dat betekent aan kubieke meters zand die je moet vervangen door tuinaarde. Een standaard stoeptegel is 30 cm x 30 cm; zand weghalen voor planten/struiken ~ een tegel diep = 30 cm, d.w.z. dat je voor ongeveer 37 stoeptegels 1 kubieke meter zand moet vervangen door tuinaarde. Voor het planten van een boom moet je waarschijnlijk meer zand weghalen.
5. Zoek uit waar je met het gele zand en de gewipte tegels naartoe wil (hergebruik, Marktplaats gratis afhalen, Gemeente?). Zie bijv. https://www.denbosch.nl/nl/duurzaam/nktegelwippen of https://nk-tegelwippen.nl/project/what-to-do-met-je-tegels. Je kunt ook een aanhanger lenen van de gemeente via https://www.afvalstoffendienst.nl/page/leen-gratis-onze-aanhanger.
6. Maak een beplantingsplan. Inspiratie op https://www.denbosch.nl/nl/duurzaam/nktegelwippen en https://www.nk-tegelwippen.nl/inspiratie-projecten. Voor muren denk ook aan klimplanten als clematis, toscaanse jasmijn, of kamperfoelie.
7. Maak een begroting en koppel daaraan eventueel een subsidie-aanvraag. (Wijk- en dorpsbudget https://www.denbosch.nl/nl/duurzaam/subsidies).
8. Plan een aantal data voor de werkzaamheden en mobiliseer zoveel mogelijk aanwonenden.
9. Aan de slag!
